vrijdag 28 augustus 2015

Zo gek nog niet


Het wordt tijd dat Europa wakker wordt uit zijn decennialange zoete slaap, zo zegt Caroline de Gruyter in haar NRC-column. Zij meent dat al decennialang een immense allergie voor machtspolitiek het fundament vormt van de EU. Buitenlandse politiek zou volgens de leidende politici vooral nog draaien om handel, mensenrechten en humanitaire ontwikkeling, terwijl ondertussen Amerika zorg draagt voor onze militaire bescherming. We moeten, aldus De Gruyter, weer leren begrijpen wat Echte, Grote Politiek is: landjepik en schatgraven.

Gemeten naar de normen van De Gruyter doet Israël het zo gek nog niet. Aan landjepik doet het zelfs heel letterlijk mee, al zal De Gruyter daarmee niet instemmen. Wat wel past in haar visie is het scherpe Israëlische bewustzijn van geopolitieke bedreigingen, zoals van IS of Iran. Logisch, want hun vijandigheid tegenover Israël is voor niemand een geheim. Maar een gevolg daarvan is dat Israël geen stap zet zonder een gedegen inschatting van de machtspolitieke gevolgen. En het zal continu proberen die gevolgen te beïnvloeden. Dat na te laten kan het land zich eenvoudigweg niet permitteren.

De boodschap van Caroline de Gruyter is nu: geen enkele beschaving kan zich dat permitteren, ook Europa niet. Voortgaande verwaarlozing van het grote machtspolitieke spel zou Europa wel eens ernstig kunnen opbreken.

Qua aard en aanleg voel ik me niet direct thuis bij de benadering die De Gruyter propageert. Ik houd wel van vreedzame reservaten, waar kunst en cultuur en het denken kunnen opbloeien. Maar ze heeft onmiskenbaar een punt. Paradijselijke reservaten blijven niet zomaar uit zichzelf in stand en als je realistisch bent zie je dat enge machtspolitieke formaties zoals Rusland en IS dichterbij willen komen. Zonder machtsdenken vindt Europa daar nooit een antwoord op.

Het is alleen wel heel moeilijk om dan niet op een hellend vlak terecht te komen, zoals Israël in de bezette gebieden. Of zou inpalming daarvan een machtspolitieke en militaire noodzaak zijn?

Zie ook Rare dingen en Snap ik niet

2 opmerkingen:

  1. Dag Naud,
    je zou je ook kunnen afvragen of juist nù het versneld nastreven van een tweestatenoplossing (vreedzame coëxistentie) de positie van Israël in de regio niet sterker kan maken. Onder de Palestijnen is de sympathie voor IS (nog) niet zo groot en waar die er wel is, is dat eerder vanwege de Israëlische repressie die de mensen ondervinden. Op die plaatsen vinden Hamas en IS elkaar.
    Me dunkt dat IS er op uit is een wig te drijven tussen het Westen en de moslimgelovigen.
    Ik hoop dat ik hiermee ter zake reageer op je betoog.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. De vraag is over welk Europa het gaat: dat van de EU, van de NATO, van culturele scheidslijnen? Brussel handelt vooral vanuit economische belangen, waarvoor het niet toevallig de ruimte krijgt. De andere beleidsgebieden die je noemt, kostten vooralsnog niet veel en konden dus gemakkelijk voor het publiek worden opgevoerd. Defensie is een andere zaak: de verdeeldheid is spreekwoordelijk.
    De bereidheid een nieuw ijzeren gordijn neer te laten, is in Moskou evident aanwezig, mede om intern politieke redenen. Het is even onaangenaam als noodzakelijk dat Europa laat zien waar het staat, ook territoriaal. In dit verband is het verstandig Griekenland binnenboord te houden. Oekraïne kunnen we vergeten. De Baltische staten moeten worden verdedigd.
    IS acht ik kansloos: geen denkend mens wil onder deze achterlijkheid leven. Twee divisies Vreemdelingenlegioen doen bovendien wonderen. Je moet het alleen willen.
    En Israël? Het komt niet snel goed, maar het land zal zich absoluut handhaven. Hier is voldoende wilskracht.

    Monk

    BeantwoordenVerwijderen